فرید بھنڈار

2

چار بوہے ملتان شہردے دینہہ پر رات پئے وگنے

پنجواں کسے نہ ڈٹھا کُھلا پنجواں کسے نہ سنیا

گاون پرانے پاون دَساں

گاون کسے کد گولے

چار بوہے مینڈے وَگدیاں نہراں سُکم سُکیاں لہراں بہراں

پنجواں کانگ بلاء نی

ٹِھل ویکھ نظارا

چار بوہے مینڈے دِسن کُھلے- کُھلے ویکھ کے وڑ گئے بُھلے

لے گئی سیر قضاء نی

نِت جیون لارا

چار بوہے مینڈے اَکھنے مَکھنے- سکھنیاں دھاراں لین سلکھنے

ہتھ مٹی چَکھ شفاء نی

پنجویں جیہدا بھنڈارا

ایہا گاوندیاں چڑھیاں جنجاں

ایہا گاوندیاں گئے مکلاوے

پر جس دم کھلیا پنجواں بوہا تے پِٹ جنانیاں لڑیاں

نی میریاں پاتھیاں توں لاہیاں- نہیں توں لاہیاں- نہیں توں لاہیاں

پنجویں بوہے کھلا شمس نوں ویکھ کسے نہ پچھیا

"کون آیا پہن لباس کڑے"

پنجویں بوہیوں باہر شمس چا کیتا ڈیرا

پاونا سڑک سڑک تے پھیرا

اوہنے رہنا ننگیاں

جیہڑا لنگھے گلمے گھتنا ہتھ تے کہنا

دَس او کیہڑائیں

گھروالائیں کہ سکھنا ویہڑائیں

اگلے آپنا گلا چھڈ اونا اَتے شمس واسطہ پاونا

آکھ کواریا میں شمس میں آپے شمس

مینڈا اندر باہر سورج

آکھ او نَوَیا میں شمس میں آپے شمس

راجے رعیت حکم عدالت سبھے ٹھگی دے ویس

میں بُجھ گئی وت جگت انھیرا

میں بُجھ گئی وت تیرو میرا

بول پُھٹ وی میں شمس میں آپے شمس

چَھل وہی جیہڑی اپروں آوے

اپروں ڈَھلے تاں وِس مَن سلویٰ

جیہڑی لوء نہ سینیوں سِم کے ہتھ چمکارے

اوہ جانیں پرچھانواں

بول اوہ ہِک واری بول مونہوں

میں اج تینڈے نڑرے اندر

شمس دا کم ہا جیہڑا لنگھے اوہدے پنجہ گل وچ گھتنا

ریشم کھدر جو کُجھ ہووے لیر لیر کر چھڈنا

شمس دا کم ہا گھر گھر اَگے جَلی پاونی

میں بُجھ گئی کُھوہ سوبھا نندیا

میں بُجھ گئی جَھل جان دی چنتا

میں بُجھ گئی اَتے اندر کھوبا

میں بُجھ گئی اَتے ہٹیاں سینے

جو مُل تارے لے جائے سودا

جو بہہ جائے سو کر لئے وٹیاں

دینہہ کھٹیاں اتے راتیں چَٹیاں

مَن گِھن مَن گِھن میں شمس میں آپے شمس

کُکڑ کھیہہ تعلیم مدرسے

بانگ ڈکار مَتے منصوبے

اَکھ اَٹھراء سبھ جِھلی اُلی

دِل دریا رَت ریت کدورت

ناڑیں پِھرے اَکاء

میں بُجھ گئی تاں کُھلھ وی پھاہی

پھاتے سادھو ٹھگ سپاہی

ڈریا تاں چڑھیا چرچے ممٹی

ڈر وڑیا گُٹھ شرم حضوری

اگلے ایدھر اودھر تکنا تے لینا شمس کلاوے

بول وے مینڈا رانجھن ماہی سَوں گیوں بیڑی ٹھیل

افسر اُمرے کامے فُقرے

سبھناں رستے وَل وَل کٹنے جدھر جاؤ شمس اگوں مِلنا

جدوں شمس مدرسے کولوں لنگھنا

مُنڈیاں کُڑیاں چَھڈ کتاباں آ جٹنا اوہدے بول سنن لئی

میں بُجھ گئی اتے جمیاں کاں

چڑھ موڈے مینڈا کُو کے ناں

موئی نوں نِت پیا لاوے لارے

چل اڑئیے تینوں ڈھول مِلاں

میں بُجھ گئی اتے اُگیا کاں

چڑھے کندھاڑے کرے کلولاں

کوئی نہ کُوئے جد میں بولاں

چُنج مار کے پھولاں ہر شے

آپ کھلووا سُکے تھاں

منڈیاں کُڑیاں آونا ہُم ہُما کے

وچ جوتی وی ہونا عجب کُڑی ہئی جوتی

نہ کائی چائیں لاونا پاونا

نہ ہان دیاں نال نِکیاں نِکیاں کر کر لَمیاں وقت ونجاونا زوریں

اندر اندر رہنا کُھردی بُھردی

بعضیاں اوہنوں کہنا خشکی

پر اوہنے سبھ نال ہسدی رہنا

اینی اوہنوں سمجھ نہ آونی

کیہڑی گل اے جس باجھوں اساں ہسدے رسدے سُکم سُکے رہنے آں

مِلنے آں پر مِل نہیں سکدے

سوبھا مَل دیوان دا پتر راول

جوتی نال اوہنے اٹھنا بہنا دوہاں بحثاں کر کر ہٹنا

روح رہنا واندا واندا

کیہ بنیا جو اندروں اساڈیوں اُدم سومے سُک گئے

اُپج الیل کلول نہ کوئی

رہن سریر کیوں لُگڑے

جوتی دے نہیں آہے ماپے

جدوں پہاڑیں بُھکھاں پئیاں اوہ ستویں ورھے وچ آہی

سوبھا مل دیوان پہاڑیں گئے سَیل نوں

اک سو اک رپیہ دے کے جوتی گھن آئے ملتا نیں

سردھا رانی پتر ساویں کر کے پالی

گھر سبھ ایہدے سِر تے چھڈیا

جوتی نال صلاحوں باجھ دیوان ہوریں کائی کم نہیں آہے چھوہندے

مینڈا پتر وزیر سدیندے

نت جوتی پر رہنا کُھردی بُھردی

شمس دے بول سنیندی نوں اوہنوں پنڈا مَگھدا لگنا

روز دے دھندلے اندر پکھیرو چوہکدے لگنے

راول نال تے ہوراں منڈیاں کڑیاں نال اوہنے رَل کے

شمس نوں گھیرا گھتنا

جوتی دے سنگ ہونا جُھمرے

جُھمرا پتر بہل دا جیندا گھر بد روئیں

شاہ خیرالدین مدرس نوں اوہنے گُھٹ گَھٹ چھڈنا

شاہ خیر الدین مدرس ہوراں ویہلے ویلے جھمرے نوں کُجھ دَس دُس چھڈنا

اَتے اردل لئی اوہنوں کھڑنا نال مدرسے

سَو سَو رنگ دیاں گلاں اندر منڈیاں کڑیاں نال برابر رہنا جھمرے

گھنی بحث وچ جا وجنا

دلیل مخول مخول دلیلاں

کسے نوں وارے آون نہ دینا

آپنے ڈَھب تے گَل آن کے ہاسا رَولا کر چھڈنی

سنگ جوتی دے

جلھر گوت دیاں سرداراں دے دو چھوہر

جِندل جتل ناں جیہناں دے

پڑھن کارن ملتان شہر پر دیسی آئے

کُھلے کُھلے ہڈ کاٹھ تے کولیاں کولیاں اکھاں

جھمرے نال اوہناں دی شہر بھون یاری

جھمرے نال جگت دی یاری

پر ہکناں کہنا جلھر گوت دیاں پینڈو چھوہراں

نائی پت نوں بوہتا سر تے چاڑھ لیا اے-

سنگ جوتی دے مان وی ہونا

مان دا پیو رجاول بھوئیں گہنے پا کے شہریں آیا

بدرو اُتے گھت کے جُھگی چھوہر نوں پڑھنے پایا

آپنے ولوں مان تے کرنا چارا

پر روح نہ درس کتابیں لگنا

پیو نے کہنا پڑھ پترا

کائی دینہہ اساں وی سُکھ دا تکئے

چپ چاپ اوہنے گٹھے بیٹھ کے ہور ہور کتاباں پڑھنیاں

سنگ جوتی دے ستی راج پروہت دی پوتری

پیو دادے نال کِھجدی کِھجدی

اَرتھ جیون دا کیہ اے بابا

پیر پتراں اگوں پھوکا پھوکا ہس چھڈنا

توں جیون دا ارتھ کیہ کرنائیں

جوتی راول جندل جتل جھمرا مان تے ستی

گلیو گلی ایہناں جَلی پاوندیاں نال شمس دے جانا

میں اُجلی تاں چڑھیا سورج دَم دَم رِشم حضوری

پوری پوری نِگھ سجن دا نہ کائی نیڑ نہ دُوری

میں اُجلی کائی مہر نہ مُہرے نہ کائی اگڑ پچھوکڑ

میں اُجلی تے نہ نفر نہ افسر

نہ کائی صدر صدور وزیری نہ پیشی پاپوشی

نہ ٹھانے نہ گھولو گھانے

نہ تحصیل وکیل وسیلے

میں اُجلی تے میں شوہ سمندر

لوں لوں دے مڈھ لکھ لکھ اکھیاں نت پیواں نہ رجاں

میں اُجلی تے اُکھڑے بوہے

ڈھا ڈھیری دیوان تے دفتر دَرجن وَرجن درجے

ڈھا ڈھیری بَنھ کوڑ دلیلاں حق سچ پانی پانی

میں اُجلی تے پُھوک لفافے

کیا صُوفے کیا صافے

دُھوں کاغذ دُھوں جھاکے جھولے

میں اُجلی کُھلی لِکھت سجن دی رو رو حرف پچھاناں