اوہ کم تے پئے آئے
ویلے سِر ہمیش
کدِیں اِک پل لیٹ نہ ہوئے،
کدیں پرت کے گل نہ اوہناں کرنی
پت جد لہنی،
اوہ کم تے پئے آئے
کدے نہ کرنی چُھٹی
اوہناں دِناں دی
جیہڑے کلنڈروں باہر ہونے،
بِنا اجازت کدے نہ وِچ ہڑتال رلے
ہفتے چ دہ دینہہ کم کرنا
لَینی دیہاڑی پر پنجاں دی ہی،
اوہ کم تے پئے آئے
اوہ کم تے پئے آئے
اوہ کم تے پئے آئے
اَتے اوہ موئے
آتر ہو قرضائی،
موئے، کدیں نہ جاتا
بُوہا شہر دے پہلے نیشنل بنک دا کیہو جیہا اے
خوآن
مِیگوئیل
مِلاگروس
اولگا
مَینویل
سارے کل وی موئے تے اج وی موئے
تے مرنا نیں مُڑ بھلکے
بِل اُگراہن والیاں نُوں
اگلی پیڑھی ول گھل کے،
سارے موئے اُڈیکدے،
کد باغِ عدن مُڑ کُھلے نویں پربندھ اندر،
سارے موئے
ویہندے خاب امریکہ جگاوندا اے ادھی راتیں کُوک اوہناں نُوں
مِیرا، مِیرا اُٹھ
ناں تیرے دی لاٹری نِکل آئی او
لکھ ڈالر دی،
سارے موئے
تُھکدے پسارِیاں اُتے
جیہناں بھرم کڑاہی گوشت ویچیا سانُوں
گولی وجیاں وی نہ بھجن دال چاؤل اوہ ویچے،
سارے موئے
خاباں اُڈیکاں بَدّھے تُھکدے
مُردہ پُؤرٹورِیکن
جیہناں جاتا کدے نہ اساں پؤرٹورِیکن ہاں،
کدے جیہناں چاء دا گُھٹ سُرکن جوگی وی ویہل
نہ لدھی دساں مذہبی حُکماں توں،
رل کے مُردہ باد آکھن دی ہی سوچدے
جے اوہ تھاؤں مار کے پرے کریندے
اپنیاں تڑکیاں سِراں دے مالکاں نُوں
تے گل کریندے
اندر سُتے لاطینی شَوہ سنگ،
خوآن
مِیگنیل
مِلاگروس
اولگا
مَینوئیل
گھابر بھریاں گلیاں دے واسی
جِتھے چُوہے سُونہے لکھ پتیاں والا جیون جیوندے نیں
تے لوکِیں ساہ وی اوکھا ای لیندے نیں
خوآن مویا اُڈیکدا
لگی بازی وِچ نمبر میرا نِکل آوے،
میگویل مویا
ویلفیر چَیک اُڈیکدا
مِلے تے جاواں مُڑ کے آواں،
موئی مِلاگروس
دَہ بال میرے وڈے ہوون تے کم تے لگن
میں کم چھڈاں،
نمبر= جُوئے/لاٹری دا-
موئی اولگا
پنج ڈالر دیہاڑی ودھن اُڈیکدی،
مَینوئیل مویا اُڈیکدا
سُپروائزر مرے تے لگاں اوہدی جائِیں مَیں
لمّا پندھ اے
سپینی ہارلم توں
لَونگ آئی لینڈ دے قبرستان تائِیں
جِتھے اوہ دفن ہوئے،
پہلوں گڈی دا ٹکٹ بھرو
مُڑ بس دا
خرچہ ٹُکر دا وکھرا
تے اوہناں پُھلاں دا وکھرا
جیہڑے چا کھڑنے نیں بِجُواں
بند گیٹ جاں ہوئے،
مہنگا پندھ اے
بہوں مہنگا
سپینی ہارلم توں لَونگ آئی لینڈ دے قبرستان تائِیں
پتہ اے اوہناں نُوں
جیویں پتہ ہا اوہناں دیاں وڈیاں نُوں
ایس لمّے بے مُرادے پندھ دا
خوآن
میگوئیل
مِلاگروس
اولگا
مینوئیل
سارے کل موئے تے اج وی
تے مرنا نیں مُڑ بھلکے
سُفنیاں وِچ تک تک باتشاہزادِیاں،
وس نھاتیاں دھوتیاں گوریاں گوانڈھیاں نال
جِتھے کوئی پیؤرٹورِیکن نہیں،
گھر تریہہ لکھ ڈالر دا،
پُورے بلاک وِچ پہلے سپینی بولنہار
مان جیہناں نُوں ہے
گوریاں دی وستی وِچ وسن دا
جیہڑے اوہناں نُوں مار مُکاونا چاہوندے نیں
مان ہے چوکھا دُور ہوون دا
”کیوپاسا“ دے پاک بول توں
ایہہ سُفنے
خالی
خیالی سیجاں دے
ایہہ وڈیاں دا پوکھا نیں،
ٹی وی تے ویکھے اوہناں
چِٹے گھرانے امریکی،
کالِیاں چاکراں
لاطینی چونکیدار جِتھے،
ہاسو ہِین بن رہنا سِکھے
سبھناں لئی
سنے بِل اُگراہن ہاراں دے،
اسیں حاضر آں مہربانو
بھنڈو سانُوں تے ساڈیاں پِچھلیاں نُوں،
خوآن مویا
نویں گڈی دِیاں خاباں ویہندا،
کیوپاسا= کیہ پئی اُٹھدی اے اندر
میگوئیل مویا
نویں غریبی مکاؤ پروگرام دِیاں خاباں ویہندا،
مِلاگروس موئی
خاباں وِچ پیؤرٹورِیکو دا پھیرا لاوندی،
اولگا موئی
ویہندی خاباں اصلی گہنے پاون دِیاں،
مینویل مویا
ویہندا آئرِش جُوئے بازی جِتن دِیاں خاباں،
اوہ سارے موئے
جیویں ہیرو سینڈ وِچ مر جاندا اے
باراں وجے دوپہریں،
کپڑ وستر کرخانیاں والے محلے وِچ
سوشل سکیوریٹی نمبر سواہ کر کے
یونین دے بندے پیسے گھٹّا کر کے
اوہ جاندے سن،
اسیں جمے آں روون کیتے
گورکناں نُوں کم تے لائی رکھن کیتے،
ایہہ جیون جیونے آں
جد تائِیں تابعدار آں اوس جھنڈے دے
جیہڑا گڈیجا اے سانُوں ناس کرن لئی،
اوہناں اپنے ناں ویکھے نیں
ٹیلی فون ڈائریکٹری تباہی والی وِچ
اوہناں سِکھیا ہویائے
اخباری چنڈاں اگے دُوجی گلھ کرن
جدوں ناں اوہناں دے غلط ای چھاپے
غلط ای سمجھے غلط ای اُچارے جاندے نیں
تے گھنے وجائے جاندے نیں،
جدوں موت اوہناں دا لانڈری ٹکٹ اخیرلا
چوری کر کھڑدی اے،
اوہ جمے موئے
تے مرے موئے
ویلا ہو گیائے
باجی لوپیز کول مُڑ کے پھیرا پاون دا
وڈی پِیرنی اوہ اے
تویت اوہدے کول ہر دُکھ دا ہے
دھاگے چنگیاں نصیباں دے
بانہاں تُہاڈیاں اُتے بنھا دیندی اے،
وڈیاں دیاں رُوحاں نال وی
گل کرا دیندی اے تُہاڈی
موکھ مناسب لے کے
چنگی خبر دا قول کریندی اے،
اُٹھ نی میزے تُرت اُچیری ہو،1
موت نہیں آتر، نہ گُنگی نہ بولی
جیہڑے تینوں پیار کریندے نیں
اوہ ٹھیک نمبر پئے لبھدے نی
اوہناں نُوں اوہ جھب دس دے،
اُٹھ نی میزے تُرت اُچیری ہو
موت نہیں آتر نہ گُنگی نہ بولی
ہُن جد تہاڈے مسئلے سُوتر ہو گئے نیں
تے دُنیا دا بھار تہاڈیاں سِراں توں لہہ گیا ہے
جیہناں نُوں پِچھے چھڈ آئے او
1- اُٹھ نی میزے تُرت اُچیری ہو= اِک گاون جیہڑا میز نُوں دوالے کھلو کے اُتے ہتھ دھر کے گایا جاندا اے رل کے- میز نشان اے قِسمت دا-
باہوڑ اوہناں نُوں
خرچہ سُکھ دا دیو،
اُٹھ نی میزے تُرت اُچیری ہو
موت نہیں آتر، نہ گُنگی نہ بولی
جے اساں ٹھیک نمبر نُوں ہتھ پا لیا
ساڈے سارے پواڑے پاٹ جانے نیں
تے اس تیری قبر تے ہر قانونی چُھٹی والے دِن
پھیرا پایا کرنا اے،
جیہڑے تینوں پیار کریندے نیں
ٹھیک نمبر پئے لبھدے نیں
جھب دس اوہناں نُوں،
سانُوں پتہ اے تیری سکت دا
موت نہیں آتر نہ گُنگی نہ بولی
اُٹھ نی میزے تُرت اُچیری ہو،
خوآن
مِیگیل
مِلاگروس
اولگا
مینوئیل
سارے کل اج موئے
تے وت مرسن بھلکے
گلانی1 کردے نیں اِکدوجے نال بِھڑن کِھجن توں
اِکدوجے کنوں ترُٹیاں تاکیاں ٹھگن توں،
اِک دِین بے چھتے تے پئے چلیندے نیں،
توریت انجیل نُوں سمجھدے اندر لگے ٹیکس دی سمجھوتی مُوجب
جج تے جِیوری
پُلس تے ازلی بِل اُگراہے
سبھ کُوڑا سیکنڈ ہینڈ وِکاؤ،
”کیہ حال اے“ پچُھنا سکھ لؤ
تے تُساں کھٹیسو لکھاں،
سارے موئے
موئے سارے
مویاں توں اوہناں پرت نہیں آونا
جد تائیں اوہناں بے دھیانی نہیں چھڈنی
ٹُٹی بھجی انگریزی دے ہُنڈر ولوں
جیہڑا مِسٹر سٹائناں نُوں راضی رکھدا اے
1- گلانی= نفرت-
تے اوہ اوہناں نُوں کم دیوندے نیں
بھانڈے مانجھن دا
پانڈی دا
قاصد دا
مِل مزدور دا
رسد کلرکی دا
جہاز کلرکی دا
ڈاکئے اسسٹنٹ
اسسٹنٹاں دے اسسٹنٹ
دربان جعلی مُسکار والے
پُورے جُگ دی سبھ توں گھٹ دیہاڑی تے
تے جے تُسیں دیہاڑی ودھاون دی گل کرو
تے قہر اوہناں گولڈ سٹائناں نُوں چڑھ ویندا اے
کمپنی دی پالیسی نہیں ترقی دینا
سپینی بولن والیاں نُوں،
خوآن مویا سڑدا میگیل توں
کیونجو اوہدی ہنڈی ہوئی گڈی چنگیری ٹُردی آہی
ایہدی ہنڈی ہوئی گڈی کنوں،
میگیل مویا سڑدا مِلاگروس توں
کیونجو اوہدے کول ہے رنگلا ٹیلی ویژن
جیہڑا لے نہیں سکدا ایہہ اجے لین جوگا نہیں ہویا
مِلاگروس موئی سڑدی اولگا کولوں
کیونجو اوہنوں ایسے کم دے ڈالر پنج ودھ مِلدے نیں
اولگا سڑدی موئی مینوئیل کولوں
کیوں اوہنے ایہدے کولوں ودھ واری
ٹھیک نمبر نُوں ہتھ پایا ہا
تے مینوئیل مویا سڑدا ساریاں کولوں
مِیگیل
مِلاگروس
تے اولگا کولوں
کیونجو اوہ سارے ٹُٹی بھجی انگریزی
چنگیری بولیندے آہے
ایہدے نالوں،
تے ہُن اِکٹھے نیں
لُگ دی وڈی بیٹھک وِچ
چُپ رہن گِجھے
واء دی حدوں باہرے
کیڑیاں دی ججمانی وِچ
لونگ آئیلینڈ دے قبرستانے،
ایہو ہا اگلا جہان جیہدی پادری
نوبت چاندی دے ڈگیاں نال وجیندے آئے
ایہہ پیا جے خوآن
ایہہ پیا جے میگیل
ایہہ پئی جے مِلاگروس
ایہہ پئی جے اولگا
ایہہ پیا جے مینوئیل
جیہڑے کل اج موئے
تے مرسن وت بھلکے،
قرضائی ہمیش
قُرق سدیویں
کدے نہ جاتو اوہناں
اوہ کِنّے سوہنے لوک نیں
اپنے رنگ دا کدے نہ اوہناں
جُغرافیہ جاتا
پیورٹورِیکو کِنا سوہنا مُلک اے
کِنی سوہنی نسل اے پیورٹورِیکناں دی،
جے کدے اوہ ٹیلی ویژن بند کر دیندے
تے اپنے چت چتار ول کر مُونہہ بہندے
جے کدے اوہ گوری نسل دے اُچیاں ہوون دیاں
دھرم پوتھیاں نُوں کریندے کاغذ وِٹوانی دا
تے اپنے لاطینی شوہ نُوں اپنا دھرم منیندے،
اپنی سُرت تے برفاں ہاڑ وِچ پئیاں
جاں پہلی واری
تے سورج دی کرنی ول پرتدے،
جے کدے اوہ اکھیاں کُھلیاں رکھدے
تے ویہندے جنازے نالدیاں دے
دھن پُشاکاں پہنن جیہڑے آئے اِتھائِیں
تے قبریں سٹِیجے
لِیر لنگوٹوں وانجے
خوآن
میگیل
مِلاگروس
اولگا
مینوئیل
ویکھو ٹھیک ایس ویلے
جُٹے ہوئے نیں اپنی اصلی کرنی وِچ
جِتھائیں سوہنے لوک
پئے گاوندے نچدے
سانجھی کار کریندے نیں،
جِتھے واء نے کدیں نہیں تکیاں
مارُو رُتاں،
جِتھے تہانُوں نہیں ارتھالی دی لوڑ
اپنیاں لوکاں نال گل کرن لئی
جِتھے سپینی پئی الیندی اے ہر ویلے
جِتھے تہاڈا شوہ ای تہاڈا جھنڈا اے،
جِتھے صابن مشہوری کوئی نہیں
تے سارے رچ سُگندھیں وسدے نیں،
جِتھے ٹی وی ڈِنراں دا کِتے ویروا نہیں ہویا،
جِتھے جنیاں جنے کُھل میل ملاپا ماندے نیں
ٹی وی ڈِنر= پکا پکایا ٹرے تے بدھا فریز کیتا کھانا آلو، گوشت، سبزی-
کدے اِکدوجے توں اکدے تھکدے نہیں،
ایہہ اوتھے ورت ورتارا اے
اوتھے ”کالے“ دا ارتھ ”پیارا“ اے
پیدرو پی ایتری (1944-2004) امریکہ لاگے اِک ٹاپُو پیؤرٹورِیکو دا وسنیک ہا- اوتھوں دی گوری کالی تے رلی مِلی وسّوں سپینی بولیندی اے- سپینی سرکاری زبان اے تے انگریزی وی- پیؤرٹورِیکی کالے بہت سارے نیویارک وِچ مزدوری کریندے تے کالے محلے ہارلم وِچ رہندے نیں - پیدرو پی اَیتری جمیا تے پیؤرٹورِیکو وِچ پر وڈا ہارلم وِچ ای ہویا- اوہنے اپنیاں سنگیاں دی ایہہ وار جوڑی- 1973 وِچ چھپی ایہہ وار- ایہدا انگریزی اُلتھا منتھلی ریویو پریس دی چھاپے پراگے ”لاطن امریکن ریوولوشنری پوئٹری“ وِچ ہے- اساں اوہنوں لوک بولی وِچ ڈھالن دا ایہہ ماڑا موٹا جتن کیتا اے-
-----