فرید بھنڈار

در احوال پروفیسر بی بی رافعہ سیدہ 

شاگرد رشید ڈاکٹر شفیع چوہدری سابق پروفیسر یونیورسٹی

المعروف قصہ گِرج و کاں 

مِن آثارِ ڈاکٹر مذکور

ایس عُمرے ہُن تیز چال ای ورزش اے

نویں ریسرچ وی ایہو ای کہندی اے

بُرجی کولوں جنگلے تیکر چکر اک میرا ہوجانائے

وڈا سفیدا، کاں کھلوتے ہیٹھاں 

ایہہ وِچ گِرج اے سُکا پِنجر ٹُھونگدی

گل حیرانی والی آہی باغ چ گِرج دا انج کھلوون

میں آکھیا چکر مُکا کے آوناں 

پھیر کھلو کے ویہناں 

جنگلے اُتے جُونی مینوں اگوں آوندا مِلیا

اوہدا چکر ہور اے میرا ہور اے

سوچیا اوہدا وی چکر کر لئیے، ورزش ای اے

ناں تے اوہدا ہور ای اے کوئی خبرے

اوہدے ہانی جُونی آہندے نیں اوہنوں 

میں وی ایہو آہناں 

من موجی اے کوئی کم ٹِک کے نہیں کدے کیتا

کدے کدھرے کدے کدھرے

ٹانڈیوں اگے گھر سو لہور وی آوندا رہندائے-

وڈا سفیدا

گِرج نہ کاں 

بس پِنجر لُگا

جُونی اوتھوں لنگھدا مُسکیا اے

اکھے ایہہ ہِک گِجھ دی جاء ہے

اِتھاں دُھپ دی لِیر کائی جُڑدی ہس کہ کیا

جو کُجھ سردائے اِتھاں ای گِھن تے آ بہندی اے شودھی

کاں نیڑے نیڑے رہندے نیں، اگوں کوئی نہیں ہوندا

پِچھوں کنڈ تے چڑھ ویندائے کوئی

کوئی پیراں تلیوں ہو تے پِنجر  چُنج  لا  گِھندائے-

ہور حیرانی-

کُھلی تلی مینوں باغ اے

میں ادھی صدی دا آوناں ایتھے

ٹانڈیوں اگے کِسے گراں دا رہن والا

ایہہ کیویں جاندائے گِرج دا کیہ پروگرام اے، کاں سیاست کیہ اے

اوہ اونویں مُسکیا

جیویں آہدائے

آپنی کُھلی تَلی دا ای تے پتہ نہیں ہوندا بندے کوں 

اکھے ویکھو سئیں 

آم شام کر گئی اے پِنجر

آم شام کیہ

سئیں رُکھاں تلے بال امانت رکھ ویندے نیں 

کھیڑی چادر پیسے

اکھے آم شام ای

کوئی چُکدا نہیں؟

نہیں اکھے رُکھ دا  شرم کریندے نیں 

جیویں بھوئیں تے دب کے پیر مریندا ٹُرے کائی تے آہدے نیں 

سہجے،  ماء پلُوتے ڈیسی

ڈھور ڈُو انگل نہیں کریندے

نموزیں مر ویسی

مینوں شک جیہا رہیا ایہہ جُونی ایویں پیا کہانی کردائے

پچھلے ویلے دی سنی سنائی

میں کہیا ایہہ گِرج تے کاں اُنج ہین وی اِکو مذہب

سئیں گِجھ وی کرنی آلا جی ہے

نہ ہووے تاں بہوں خرابا تھیوے

مینوں یوسف ناچا چیتے آیا

ہِک ٹھوک کے آہندا ہوندائے ''ہم کرگس ہیں 

شاہنیو پیو دیو

اسیں نہ ہوئیے تے بو پئے مارن تہاڈے اندر''

ناچے پَے سِو سمجھے جاندے نیں 

وڈے وڈے وی ہوئے نیں جیہڑے

نورا یِف تے اُودے شنکر

ایہہ وی چھڑم چھانٹ اے یوسف ناچا ساٹھا پاٹھا

یاراں نوں چاردائے جو کُجھ لبھے

میں جُونی نوں دسیا آہندائے

سئیں ایہہ وی سُنیائے

مور نہ ناچے تھیون ہا تاں گِجھ مردار نہ کھاوے ہا

ہِل مار کھانی نہ ہووے ہا تاں مور نہ ناچے تھیون ہا

کیہ مطلب؟

سئیں آہدے نیں کائی ویلا ہا جو سارے جناور نچدے آہن

جیہڑے ویلے موج نچاوے

رنگ وی ہِک نہ آہن پکے

نچدے نچدے سبھ سترنگے تھی ویندے ہَن

پر ایہہ گل آہدے نیں تدوں دی ہے

جد کُل جناور کٹھے رہندے آہن

ول کائی سختی سَوڑ بنی تے اَنج اَنج تھی گئے

کم کائی چاتا کیہیں کیہیں کائی

ہِلوں مار کھانیاں تھی گئیاں تے مور نچن تے لگے

گِجھ پوند سردار تھئی

ول ہِل کنوں جنگ ہاری تاں ہِیں کم ڈِتونِس

ہُن مینوں شک ہور پیا

ایہہ جُونی ایویں پلیوں بنائی نہ جاندا ہووے

میں کہیا میں حرصی سمجھے سن ایہہ کاں تے بڑے تماشبین نیں 

جد تائیں رہی اے سِر تے رہے نیں 

ہٹیں تے ٹُھنگئیے

ٹُر گئی اے تے چلو بھئی چلئیے گھرو گھریں 

اکھے سئیں لہور شہر وِچ رہندیاں اتنی مُد تھئی نیں 

تماش بین وی کُجھ کُجھ ہوسن

پر آم شام وی ہوئی

میں پُچھیا ایہہ آم شام دا مطلب کیہ اے لفظی

اکھے کیتی میں وی اے مطلب کدے نہیں پُچھیا

متاں ''عام سامھ'' ای ہووے

رُکھ آہدے نیں ہِک ڈوجھے دی آم شام دے جانو ہوندے نیں 

سچ آہدے او، تماشبین وی ہوسن کاں 

پر ہِن ایہہ وی ڈاڈھے جانو آہدے نیں 

پوری تے نہیں پر کُجھ کُجھ گل مینوں جُونی والی 

دس دِن ٹھہر کے پلے پئی

اوہ وی ایویں سببیں 

رافو میری شاگرد رہی اے

ہُن پروفیسر آپ ہوئی

فون تے آہندی اے کالج شو اے کُڑیاں دے ہتھ دے کم دا

سٹھاں توں اُپر بندے وی آ سکدے نیں 

میں آکھیا سٹھاں چ کُجھ دِن ہے نیں میرے

اکھے تُہاڈا میڈیکل ٹسٹ تے نہیں اوہناں لینا

میں آکے لے جاواں گی نال تُہانوں 

میں رافو نال اگے بہہ گیا

اکھے آپنی ٹیم نوں شو وکھاون لے چلی آں 

رافو ٹیم چ پنج بندے نیں 

چار نال سن پِچھلی سیٹ تے

پنجویں اے بَرکاں 

میں پچھیا رافو برکاں نہیں جانا

آہندی اے کپڑیاں دا ڈھیر اے بی بی

بھانڈے پئے ہوئے نیں رات دے کھانے دے

کُڑیاں نوں تسیں لے جاؤ میں کیہ کرنائے

باقی ٹیم نیں چارے کُڑیاں 

رافو آہندی اے ایہناں دی آؤٹنگ ہو جاوے تے کم توں  بور نہیں ہوندیاں 

نالے ایجوکیشن ہوندی اے

بور تے جھٹ پٹ ہوندیاں ہوئیاں 

ایہناں کر کے ای کھانے میں کرواوندی رہنی آں 

ایہناں دے ون ڈے میچ نیں کھانے

ہُن ٹیم دی جان پچھان انگریزی وِچ کراوندی اے رافو

اک وڈی دھی اے برکاں دی

پِچھے جیہے مسیر نال مساں مَنی اے

پہلوں اوہ تندور تے پیڑے کردا سی

ہُن رافو  کیہدھرے کچیاں وِچ رکھوایا اے

سِر وِچ کڑی دے چِٹے وی نیں 

عمر تے بائیاں چویاں دی ہونی اے

برکاں آہندی اے ریشہ اے نالے کھاندی کُجھ نہیں 

پِنڈ ہوندیاں ایہدی اکتھاں مرضی آہی

اوہنے ہور کوئی کر لئی

پنج ورھے ایہنوں ہوئے نیں جتھے آکھو ایہو آہندی اے اوتھے نہیں میں کرنی

رافو کہندی اے میرے نویں ڈرائیور نال ایہہ گھنٹہ گھنٹہ گلاں کردی اے

اکھے ڈرائیونگ خبرے کم رُمانٹک لگدائے ایہناں کُڑیاں نوں 

اگے ڈھول سپاہی ہوندا سی ہُن ڈھول ڈرائیور ہو گیا اے

یاں مالک والا رنگ کوئی وِچوں دسدا نیں 

من تے گئی اے میں آہنی آں ویاہ مگروں کوئی ہور نہ چن پئی چاڑھے

ڈرائیور نوں میں کیویں آکھاں 

اجکل مِلدے کتھے نیں 

دوجی برکاں دی نِکی بھین دی دھی اے

ایہدے بھرا نال مَنی اے پہلی

پیو کراچی مِل وِچ آہا

راتیں لیٹ آیا تے پُلس روکیا

ڈر کے نسیا

پِلس نوں فائر کرنا پیا

ایہہ ستویں مہینے آہی مگروں جمی

پڑھن دا شوق سو اجکل نوویں وِچ اے

تریجی برکاں دی وڈی بھین دی دھی اے

دو بھیناں اگے دسویں دسویں کر کے بیوٹی کلینک وِچ نیں 

ایہہ کُجھ پڑھن چِ ڈِھلی اے سو رافو کوچنگ کردی اے

چوتھی برکاں دے جیٹھ دی دھی اے

پِچھلے مہینے پِنڈوں آئی اے

پِیراں دی نونہہ ہوئی رافو

ایہہ سارا گھر مرید اے جدی پُشتی

پیو ایہدا پیراں ای نوکر مُڑ کروایا ہا جدوں فوج چوں آیائے

ہن سٹھاں دا ہو گیائے رہندا  جاندائے

دادی اجے وی کبے واہ ای سارا گھر دا کر لیندی اے

ایہہ رافو دی سس دی خذمت واتے آ گئی اے

بھانڈا چُکدی دھردی مُونہہ وِچ آہندی اے ''بسم اللہ''

ہُن رافو مارے بریک تے پِچھوں ہولی جیہی '' بِس'' کر دئے-

وکھو وکھ سٹال ہال وِچ

کُڑیاں آپنے کم بارے انگریزی وِچ پیاں دَسن

رافو آپنی ٹیم نوں وِچ وِچ اُردُو کر کے دَسے

رافو دِیاں شاگرداں اوہدا  رویہ ویکھ کے سمجھیاں میں کوئی وی آئی پی آں 

''سَر ایہہ بیڈ شِیٹس نیں 

چائینیز وال پیپر توں انسپائرڈ

ایہہ پِلو کَور  ایجپشن ہیروگلفس توں سَر

شیڈو پرنٹنگ، ایہہ باتیک سَر''

رافو ٹیم دی نوویں والی 

کندھ لگیاں سرناویاں وِچوں 

کوئی کوئی لفظ اُگھیڑ کے مطلب پُچھدی رہی

اک نکر وِچ پنج کُڑیاں سن

مُمتاز محل سی سبھ توں سوہنی

باقی اوہدیاں گولیاں 

پاندان والی شیشے والی میک اپ والی ڈمی تنبورے والی

پنجویں ماہی مُنڈا خالی حاضر خنجر بنھ کے

''سویر دیاں ایہہ سِٹل نیں سَر

تھری ٹو فائیو دے بچیاں لئی کُجھ پپٹ نیں ایہدھر'' 

کجھ تے کہانیاں اوہو پرانیاں 

بابے دے پُتر لکڑی دے گٹھے والے

(مورل=یونین از سڑینگتھ)

ریڈ رائڈنگ ہُڈ وی آہی سنو وائٹ وی

پر اِک ساؤلی جیہی کُڑی نے آپنی کاں کہانی دسی

تاں جُونی والی گل مینوں کُجھ کُجھ پلے پئی 

''کوا پہلے رین  بو رنگ کا ہوتا تھا سَر

سیون کلرز کا''

اوہنے بڑا سوہنا سترنگا کاں بنایا ہویا سی

مور ای لگے چکی راء دے سائز دا

کہانی ساؤلی کُڑی انگریزی اُردُو وِچ سنائی آہی

میں اوہدا پنجابی ترجمہ کر ناں رافو ٹیم واسطے

اکھے کاں پہلوں سترنگا سی جی پینگھ دے رنگ دا

تدوں سارے جناور کٹھے رہندے ہوندے سن

پھیر دنیا اُتے برفاں پیاں 

تے آپو آپنی پے گئی

اکدوجے نوں کھان تدوں توں لگے نیں 

کاں نوں خیال آیا

ایہہ اُڈدا سُورج کول گیا تے اگ لے آیا

سارے بچ گئے

پرکاں دا رنگ سترنگا سورج نیڑے ڈُھکن پاروں سڑ کے کولہ ہو گیا

ہُن سارے ہسن ایہنوں 

کاں نوں دُکھ لگا تے سورج نے سمجھایا

توں تے ہیرو ایں 

توں قربانی دِتی اے آپنی قوم دی خاطر

میں ساؤلی نوں پچھیا کہانی آپ بنائی جے بی بی

نہیں اِک رشئین بُک چوں لئی اے سَر

فُٹ پاتھ توں 

بُک دی کہانی ایہہ وی دسدی اے

کاں نوں کولوں ویکھو تے ست رنگ اجے وی وِچوں لبھدے نیں 

اکھے اینڈنگ میں کجھ چینج وی کیتی اے

اوتھے سی کہ جدوں جناور ہسن لگے تے سورج کاں نوں کن وِچ آہندائے

میں وی اندروں کالاں 

ساری دُنیا وِچوں تینوں ای سار مِلی اے میری

سو ہُن توں وی کالائیں 

میڈم آکھن لگے اینڈ کنفیوزنگ اے

چینج کر دیو بچیاں نوں سمجھ نہیں آونی-

رافو ٹیم دی بِسم اللہ مینوں مُڑدیاں آہندی اے

ساڈے وی آہدے نیں کالا کرماں والا ہوندائے