نِکے ہوندیاں دے آپنے جماتی جارے دی
مینوں اِک گل کدیں نہیں بُھلدی
پیو موچی سی
پر پیروں اوس ہمیشاں ننگیاں رہنا
نالے کِتوں نہ کِتوں ہمیشاں اوہدا تمبی کُڑتا پاٹا رہنا
میں اوہنوں پُچھنا
جاریا یار تیرے کپڑے کیوں پاٹے رہندے نیں
اوہنے چھاتی پُھلاونی
میری ٹھوڈی تھلے ارک دینی تے آکھنا:
میاں لگدی پھگدی والے لوک آں
پاٹن کیوں نہ
:جے میں پُچھنا
جاریا یار تیرا ابا جُتیاں بناوندائے
تُوں جُتی کیوں نہیں پاوندا
اوس آکھنا:
جُتی پاون اوئے دُشمن ساڈے
جیہناں لئی بنائی دیاں نیں
پیروں رہ جان پا کے
آپنے لئی تے آپاں چِھتر بناونے آں
جیہڑا آکڑے مار مار کے نِسل کریدائے
جارے دی اِک ہور گل مینوں کدیں نہیں بُھلدی
اوہ ہلکائے کُتے کولوں مینوں بڑا ڈراوندا ہوندا سی
''سِدھی پُوچھل
ماشٹر ہیڈ دے بینت ونگر
مُونہہ چوں جھگ
جیبھ لمکدی
اکھاں پِھریاں ہوئیاں
سِدھا تیر اوہ نسی جاندائے''
جارے اکھاں پھیر لینیاں
آپنی جیبھ لمکا کے دھون اکڑا کے مینوں ڈراونا
''سدھا تیر اوہ نسی جاندائے
جیہڑا اگے آگیا ہے نہیں''
''جے وڈھ لئے تے بندہ مر جاندائے؟''
''مردا کِتھے ای، ہلکایا ہو جاندائے
سنگلاں نال اوہنوں بنھ کے رکھدے نیں
مُونہہ چوں جھگ تے جیبھ لمکدی
جیہڑا اگے آگیا ہے نہیں
بیری والے کُھوہ تے گُجر نیں نا
پُتر اوہناں دا بھرتی ہو کے برما گیا سی
گھر آیائے
گڈیوں لتھا ای اے تے اگے کُتا
لوکاں آکھیا بچ او بچ او
آکھن لگا چلو چلو
ہم کُتے کو کیا جانتا
ہم برما کے فرنٹ سے آیائے
جھگ ای الانگھی سُو
اکھاں بھوں گئیاں
گھر دیاں نوں پیائے نا پہلوں، گھر دے نس گئے
گوانڈھیاں ول ہویائے گوانڈھی نس گئے
چل سُو چل پھیر سڑکاں اُتے جیہڑا آیائے ہے نہیں
سنگلاں نال اوہنوں بنھیا کمیٹی والیاں
پانی وکھا کے ماریو نیں”
''پانی وکھا کے؟''
''ہلکایا کُتا بندہ پانی سوا نہیں کِسے نوں مندا
پانی وِچ اوہنوں چہرہ کرائیدائے
ویہندیاں سار ای ٹھنڈا ہو جاندائے
''شیشہ وکھا دین''
''وا، شیشہ لبھدے رہن تے سارا شہر ہلکا جائے
نالے میاں اوہ شیشہ ویہندائے
شیشے دا اوہنوں پتہ نہیں ہوندا؟
اِک پانی ایسی شے اے جیہدا شک نہیں پیندا
بھڑکی اوہنوں لگی ہوندی اے
پانی نوں دوروں ٹُٹ کے پیندائے
آپنے آپ نوں ویہندائے
دُوجا ساہ نہیں لیندا''
میں جارے نوں پُچھنا
ہلکائے کتے کولوں تینوں ڈر نہیں لگدا
''لگدائے لگدا کیوں نہیں
پر فَقراں دے ہتھ وِچ دارُو ہویا
گُھٹ پانی دا ہر ویلے حاضر رکھیدائے''
میں جارے نوں پُچھنا
تُوں ہلکایا کُتا کِتھوں ویکھنائیں
میں تے کدیں نہیں ویکھیا
''ویکھیں وی نہ
اسیں تے بھائیا وارا گرد آں
پِھر تُر کے میلہ ویکھیدائے
تُوں گھروں سکول سکولوں گھر
کُچھڑوں منجی منجیوں کُچھڑ''
''اوارا گردی چنگی گل تے نہیں نہ ہوندی
تاہیوں ای تُوں پاس نہیں ہوندا''
''پاس ہوندے نی کُھسرے
فَقراں تاں چم وِچ آر چلاونی اے''
''اوہ کیہ ہوندی اے؟''
''بس، رووو پڑھائیاں نوں
ہلکایا کُتا کدیں نہیں ڈِٹھا
آر دا پتہ نہیں ہوندی کیہ اے
امیر پُت تُسیں ایویں ای لگ جاندے او اَپھسر
سُکے رعب دِیاں وِٹھاں''
2
گھروں سکول سکولوں گھر
گل ٹھیک سی جارے دی
ہلکایا کُتا مینوں کِتھوں دِسنا سی
جارے دِیاں پر سُن سُن کے
ہلکائے کُتے کولوں مینوں عجب جیہا ڈر آؤنا
میں آپ خیالے اوہنوں
سڑکاں گھراں نوں چیر کے جاندیاں تکنا
مُونہہ چوں جھگ تے جیبھ لمکدی
پُوچھل آکڑی
اکھاں وِچ کوئی جان پچھان نہ
کُل خلقت نوں آپو آپنی پے جانی
بھریاں بھراتیاں سڑکاں اُتوں
ٹکراں ماردے اِکدوجے نوں مِدھدے
لوکیں بھجنے
بُوہے وجنے
جِھیتاں پِچھے اکھاں مورچے ملنے
گلیاں بزاراں اندر خالی ڈر رہ جانا
پھیر میں گھراں وِچ بندیاں نوں ہلکایاں ہوندیاں تکنا
پنڈے آکڑے
جیبھاں لمکنیاں
مُونہاں چوں جھگ چُھٹنی
اکھاں وِچوں ویہندیاں ویہندیاں جان پچھان اُڈ جانی
میں بُڈھیاں مائیاں ویکھنیاں
جھگو جھگ جیہناں دے پُتر
سنگلاں نال پئے بے سُرتے کھیہندے نیں
تے بُڈھیاں ماواں ڈِگدیاں ڈھیندیاں پانی کجدیاں پِھردیاں نیں
3
اج دفتر جاندیاں پہلی وار میں اوہنوں تکیا
جھگ وگدی
جیبھ لمکدی، پِنڈا کسیا
پُوچھل آکڑی
پر بُہتا تیز اوہ نس ای نہیں سی سکدا
بساں کاراں رکشے اوہدے آل دوالیوں لنگھدے رہے
کِسے وی اوس ول دھیان نہیں کیتا
اِک سار بے وس جیہی ہاری دُڑکی
مینوں اُکا ڈر نہیں آیا
میں آکھیا
موت نوں لبھن نسی جاندائے
میرے کول کِتے گُھٹ پانی دا ہوندا
تے ایہدے اگے کردا
ایہدے تن دی آکڑ کُھر جاندی
گُھل جاندا اوپریواں اکھیاں دا
ایہہ مر کے مُڑ جیوں پیندا
مینوں لگا جارا آگیائے
مینوں آہندائے:
'' بس رووو پڑھائیاں نوں
گُھٹ پانی دا سَردا نہیں تے''
مینوں بالڑے جیہے ہتھ دی چِھبی دے کے،
پاٹی تمبی ٹُنگ کے
اوہدے مگر نس گیائے ننگے پیریں